Terug naar het overzicht

Leerstoel KOG

Hendrik Hop, prijspen, Amsterdam, 1755, zilver, 26,5 x 4,8 x 60 gram (BK-KOG-1483-A)

KOGscriptieprijs vanuit particulier initiatief

Vanaf 2024 stelt het KOG een scriptieprijs beschikbaar voor studenten in hun masterfase of reeds afgestudeerden binnen de studies kunst- en (cultuur)geschiedenis en erfgoed- en restauratieonderzoek aan Nederlandse universiteiten en hogescholen (WO/HBO).

De prijs bedraagt € 1000,- per winnende scriptie en zal eens in de twee jaar worden uitgereikt. Particulier initiatief van een van de leden heeft de aanzet gegeven.

Het idee achter de prijs is kunst- en (cultuur)historisch onderzoek te bevorderen betreffende het ontstaan, de geschiedenis, presentatie en beheer van Nederlandse (openbare) verzamelingen, zoals musea, archieven en bibliotheken en de rol van collecties hierbij.

Criteria

Binnen dit brede domein vallen thema’s als geschiedenis van het verzamelen van personen, instellingen en musea, receptieonderzoek, onderzoek in relatie tot restauraties, objectstudies en onderzoek naar genootschappen.

Oproep en voorwaarden

Tot 31 augustus 2024 kunnen afgeronde scripties (WO/HBO) uit de periode 2022-2024 in PDF met bijlagen worden gestuurd naar het mailadres scriptieprijs@kog.rijksmuseum.nl

Alleen schrijvers van scripties die zijn beoordeeld met een 8 en hoger kunnen meedingen. De scripties kunnen zowel in het Nederlands als het Engels zijn gesteld.

De komende tijd zal de prijs onder de aandacht worden gebracht via nieuwsbrieven en bij de coördinatoren van de studies kunst- en cultuurgeschiedenis en erfgoedopleidingen.

Jury

Het bestuur heeft een jury benoemd met Hans Piena als voorzitter. De leden zijn Ellinoor Bergvelt, Marijn Schapelhouman, Jan Teeuwisse en Monique de Louwere (secretaris). De jury zal de scripties onderling wegen volgens een aantal criteria als wetenschappelijke waarde, originaliteit en argumentatiekracht.

De eerste bekendmaking van de winnaar van de KOGscriptiepijs is in december 2024. De winnaar geeft een presentatie op een van de KOGbijeenkomsten.

KLIK HIER VOOR HET KOGSCRIPTIEPRIJS REGLEMENT

Prof. dr. Hans Piena, 26 oktober 2022, VU Amsterdam

In 1990 heeft het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap (KOG) een bijzondere leerstoel hoogleraar Nederlandse Cultuurgeschiedenis, in het bijzonder de studie der voorwerpen ingesteld. Tot 2015 was deze bijzondere leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam gevestigd. Op dit moment wordt de leerstoel bekleed aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Het KOG ondersteunt hiermee de samenwerking tussen VU en UvA op het gebied van erfgoedstudies. De aanstelling geldt voor een periode van vijf jaar.

Op 1 december 2021 is dr. Hans Piena benoemd tot bijzonder hoogleraar Nederlandse Cultuurgeschiedenis, en in het bijzonder de studie der voorwerpen, aan de faculteit der Geesteswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Piena vervult het bijzonder hoogleraarschap naast zijn functie als conservator Werken bij het Nederlands Openlucht Museum.

Publicaties
Hans Piena promoveerde in 2019 op het proefschrift getiteld: ‘Kleurrijk Nederland, Beschilderd Meubilair 1600-1930’ waarvoor de Onderzoeksschool Kunstgeschiedenis (OSK) hem op 18 november 2021 de driejaarlijkse Mr. J.W. Frederiksprijs heeft uitgereikt. De KOG-lezing van Piena over zijn proefschrift is terug te zien via deze YouTube link.

Werkzaamheden
Sinds 2008 is Piena werkzaam als conservator Werken bij het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem en van meet af aan betrokken bij de realisatie van de fysieke presentatie van de Canon van Nederland. Voordien was Piena Hoofddocent Meubel- en Interieurrestauratie aan de Opleiding Restauratoren in Amsterdam. Gelijktijdig was hij circa 15 jaar in dienst van het Gelders Erfgoed als restaurator van houten voorwerpen. De grootste projecten in die jaren waren de restauratie van een Bronstijd grafwagen uit Armenië en de begeleiding van interieurrestauraties van het Paleis op de Dam en Paviljoen Welgelegen in Haarlem. De Tefaf keuringscommissie Meubilair en Oude Kunst tot 1600 heeft Piena benoemd tot woordvoerder van deze Commissie.

Opleiding
Hans Piena is afgestudeerd als archeoloog aan de Universiteit van Amsterdam, met opgravingen in Nederland (Albert Egges van Giffen Instituut voor Prae- en Protohistorie), Syrië (Museum van Oudheden) en Jordanië (British Museum). Hij voltooide tevens de Opleiding Restauratoren aan het Museumplein in Amsterdam met stages in Nederland (Rijksmuseum) en de USA (H.F. du Pont Winterthur Museum).

Prof. dr. Hans Piena: “In ons digitale tijdperk baseren we ons meer en meer op virtuele voorstellingen. Maar er is geen grotere leerschool dan het voorwerp zelf. Nederlandse musea staan vol met deze driedimensionale bronnen. Het is een sensatie om dit erfgoed te leren lezen: een belangrijke vaardigheid voor iedereen die actief is in de Nederlandse cultuurgeschiedenis.”

Prof. dr. Susan Legêne, decaan VU: “Piena heeft een brede expertise op het gebied van ambachten, materialen en de culturele context van de voorwerpen waarmee wij ons omringen. Ook brengt hij veel ervaring met tentoonstellingsmaken. Wij zijn blij dat hij dit met deze leerstoel kan verbinden aan ons onderwijs en onderzoek en heten hem van harte welkom.”

Prof. dr. Jan Teeuwisse, voorzitter KOG: “Hans Piena slaat de brug tussen de museale praktijk en het universitaire onderwijs. Met hem komen de illustere maar relatief onbekende collecties van het KOG binnen het bereik van de wetenschappers en conservatoren van de toekomst.”

De bijzondere leerstoel is achtereenvolgens bekleed door Wim Vroom, Peter Sigmond, Susan Legêne,  Ad de Jong en Wim Hupperetz.

Klik hier voor het persbericht en meer informatie over de KOG-hoogleraar prof. dr. Hans Piena.

Klik hier voor een interview in het AD.

 

Susan Legêne, Hans Piena, Ad de Jong, VU, 26 oktober 2022.
De eerste vier hoogleraren van het KOG. V.l.n.r.: Peter Sigmond, Susan Legêne, Wim Vroom, Ad de Jong.

Oraties KOG-hoogleraren:

W.H. Vroom, In tumultu gosico: over relieken en geuzen in woelige tijden, Nijmegen, SUN, 1992: Rijksmuseum Research Library

J.P. Sigmond, Object van historisch onderzoek, Amsterdam, Vossiuspers UvA, 1999: Rijksmuseum Research Library

S. Legêne, Nu of nooit: over de actualiteit van museale collecties, Amsterdam, Vossiuspers UvA, 2005: Link naar publicatie.

Ad de Jong, Vitrines vol verhalen: museumcollecties als bron voor cultuurgeschiedenis, Amsterdam, Vossiuspers UvA, 2010: Link naar publicatie.

Wim Hupperetz, Het museum als medium van het geheugen: over de biografie van erfgoedcollecties, Vrije Universiteit Amsterdam, 2017: Link naar publicatie.

Hans Piena, Van oude dingen en mensen die voorbijgaan, Vrije Universiteit, Amsterdam, 2022. Link naar publicatie.

 

In het KOG-jaarverslag van 2019 publiceerde prof. dr. em. A.A.M. de Jong In memoriam prof. dr. W.H. Vroom (1930-2019). Eerste KOG-hoogleraar. In dit document leest u de volledige tekst.

Wim Vroom tijdens het uitspreken van zijn oratie op 12 februari 1992 (foto Pieter Boersma).