Collectie waaiers
De waaierverzameling van het KOG is van recente datum. In 1997 is de verzameling waaiers van Isabella Henriëtte (Isa) van Eeghen (1913-1996) overgedragen aan het KOG. Het is een rijke en uiteenlopende collectie van meer dan 1000 exemplaren, variërend van waaiers met bijbelse- en mythologische voorstellingen tot lieve kinderwaaiers, grappige taalwaaiers en kleurige reclamewaaiers. Per 29 september 2010 heeft de gemeente Velsen haar collectie van omstreeks 150 waaiers afkomstig van de heer Felix Tal geschonken aan het KOG. Met deze collecties bezit het KOG de omvangrijkste en interessantste verzameling waaiers in Nederland.
Samenstelling Commissie:
J.J.H. (Jannie) Polak (voorzitter)
N. (Nettie) Cassee
C. (Chris) van Eeghen
L. (Loutje) den Tex
In 1997 is de verzameling waaiers van Isabella Henriëtte (Isa) van Eeghen (1913-1996) overgedragen aan het KOG. Haar eerste waaier kocht zij in 1951. De verzameling groeide uit tot een rijke en uiteenlopende collectie van meer dan 1000 exemplaren. De collectie omvat onder andere waaiers met bijbelse- en mythologische voorstellingen, pastorale scènes, oosterse waaiers, kanten en veren waaiers en reclame waaiers. Het was niet het elegante, vrouwelijke wat haar aantrok of de esthetische of kunsthistorische waarde, maar vooral de historische informatie rond de waaier.
Na haar studie Geschiedenis en haar promotie kwam mejuffrouw Van Eeghen, zoals zij zich graag liet noemen, in dienst bij het Gemeentearchief van Amsterdam (nu Stadsarchief). Ze werd een van de meest gepassioneerde geschiedschrijfsters van de stad en heeft meer dan 600 publicaties op haar naam staan.
Mejuffrouw Van Eeghen was meer geïnteresseerd in het verleden dan in het heden. Legendarisch was haar soberheid, alleen waaiers wilde ze nog wel voor zichzelf kopen, dure kleding of kostbare voorwerpen vond zij maar onzin.
Tijdens haar leven besloot mejuffrouw Van Eeghen dat de waaierverzameling na haar overlijden overgedragen moest worden aan het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap (KOG). Na de overdracht is een Waaiercommissie ingesteld die zich bezig houdt met het inventariseren en beschrijven van de collectie. Inmiddels is de verzameling gefotografeerd, beschreven, gedigitaliseerd en deels geconserveerd.
Ons Amsterdam | Een passie voor waaiers
In 2010 heeft de gemeente Velsen haar collectie van omstreeks 150 waaiers afkomstig van de heer Felix Tal (1892-1983) geschonken aan het KOG. In 1928 kocht Tal zijn eerste waaier als een cadeau voor een vriendin. Deze aankoop was de aanleiding voor het verzamelen van circa vierhonderd waaiers en objecten die direct met waaiers te maken hadden, zoals ontwerptekeningen van waaierbladen, waaierlijsten en waaierdozen. Als makelaar/taxateur en veilingmeester had Tal een brede interesse in kunst en antiek. Hij verzamelde onder andere antieke meubelen, prenten en curiosa maar zijn grote passie was de waaier. Tal was een romanticus en charmeur en hij vond beide facetten terug in de waaier, voor hem was het elegante, vrouwelijke van de waaier een belangrijk aspect bij het verzamelen.
Een waaier met veren uit de collectie Tal.
Tal verzamelde niet volgens een vooropgezet plan, niet op stijl, type of onderwerp, maar had een voorkeur voor de elegante Franse waaier met liefdesscènes, arcadische of pastorale taferelen. Nederlandse waaiers, veelal met bijbelse voorstellingen, zijn eveneens goed vertegenwoordigd in de collectie.
Aan het eind van zijn leven wilde Felix Tal zijn verzameling verkopen. Zowel met de gemeente Amsterdam als de gemeente Velsen kon Tal niet tot overeenstemming komen. In 1979 kwam de collectie in langdurig bruikleen bij museum Beeckestijn in Velsen-Zuid en werd daar permanent tentoongesteld. In 1988 werd de collectie door de familie Tal verkocht, maar niet voordat museum Beeckestijn een kerncollectie van 150 waaiers had samengesteld en deze via fondsen en schenkingen en een bijdrage van de gemeente Velsen kon worden aangekocht. De verzameling is gefotografeerd, beschreven, geconserveerd en gedigitaliseerd.
Met de collecties van twee gepassioneerde verzamelaars, die aangevuld zijn met schenkingen van particulieren, bezit het KOG de omvangrijkste en interessantste verzameling waaiers in Nederland.
